W życiu każdego zainteresowanego majsterkowaniem i rękodziełem człowieka przychodzi taki czas, gdy młotek, dłuto i wiertarka przestają wystarczać i trzeba zainteresować się nieco bardziej zaawansowanymi narzędziami. Jednym z takich urządzeń jest frezarka, ułatwiająca nadawanie drewnianym elementom pożądanego kształtu. Dzięki niej w prosty sposób można wykonać różnego rodzaju otwory, rowki, zaokrąglone krawędzie i fantazyjne wzory, które znacznie uatrakcyjnią wszelkiego rodzaju drewniane meble i dekoracje. Jaką frezarkę do drewna wybrać, jak działa frezarka do drewna, co można za jej pomocą uzyskać? Zaraz się wszystkiego dowiemy.
Co to jest frezarka do drewna?
Frezarka to elektronarzędzie przeznaczone do obróbki drewna. Urządzenie to znacząco usprawnia pracę z drewnianymi elementami, dając użytkownikowi wiele interesujących możliwości. Frezowanie to jeden ze sposobów obróbki drewna skrawaniem, wykorzystywane przede wszystkim w meblarstwie i przy tworzeniu przedmiotów dekoracyjnych. Nadaje się w szczególności do wykańczania i zaokrąglania brzegów i kantów, a także do tworzenia kanałów i otworów pod zawiasy.
Najważniejszym elementem frezarki jest frez. To właśnie od tej wymiennej części, mocowanej na głowicy urządzenia, zależy najwięcej. Wyróżniamy frezy do obróbki powierzchni dowolnych, płaszczyzn i płaszczyzn z obrzeżem oraz rowków o zarysie teowym, trapezowym i kątowym. Frezy wykonywane są zazwyczaj ze stali szybkotnącej (HSS) lub stali kobaltowej (HSS-E lub HSS- Co). Rzadziej stosuje się węglik spiekany (HM), stal proszkową (PM) lub kłady z diamentową płytką (PKD lub DIA). Frezy poruszają się ruchem obrotowym, zdejmując z elementu nadmiar materiału, pozostawiając na drewnie pożądany kształt.
Rodzaje frezarek do drewna
Dostępne na rynku frezarki do drewna różnią się nie tylko swoją mocą, ale przede wszystkim ilością wrzecion i ich usytuowaniem.
W zależności od ilości wrzecion wyróżniamy frezarki do drewna:
- jednowrzecionowe
- wielowrzecionowe
W zależności od usytuowania wrzecion wyróżniamy:
- frezarki dolnowrzecionowe - wrzeciono znajduje się pod stołem, są niebezpieczne w obsłudze, wykorzystuje się je przy frezowaniu profilowym.
- frezarki górnowrzecionowe - wrzeciono znajduje się nad stołem, służą do wykonywania frezów zewnętrznych lub wewnętrznych na całej powierzchni obwodu.
- frezarki równowrzecionowe
Najbardziej popularne są frezarki górnowrzecionowe, w których wrzeciona znajdują się nad stołem roboczym. Wykorzystuje się je przede wszystkim do frezowania krawędzi półek i krzywizn. Bardzo dobrze radzą sobie także z wykonywaniem rowków do połączeń drewnianych, a także przy wykańczaniu profili narożnych.
Frezarki dolnowrzecionowe wykorzystywane są głównie do frezowania profilowego. Ze względu na to, że ich obsługa jest dużo trudniejsza, polecana jest specjalistom, którzy mają już pewne doświadczenie w tym, co robią. Frezarki dolnowrzecionowe zazwyczaj są ciężkie i cechują się bardzo dużą mocą. Wykorzystuje się je głównie do tworzenia skomplikowanych elementów i detali o wysokim stopniu skomplikowania.
Początkujący powinni zdecydować się na frezarkę górnowrzecionową. Do frezowania kantów i obrabiania krawędzi wystarczą urządzenia o mocy 800-900 W. Są one bardzo lekkie i nieduże, dzięki czemu bez problemu można je przenosić i korzystać z nich jedną ręką. Jej możliwości są jednak mocno ograniczone i jeśli potrzebujemy urządzenia, które umożliwi nam wykonywanie bardziej skomplikowanych prac stolarskich, powinniśmy zdecydować się na frezarkę o mocy przynajmniej 1300 W. Będzie ona dużo cięższa, ale też bardziej wytrzymała i nada się do większości, nawet tych najbardziej skomplikowanych, prac stolarskich. Urządzenia o mocy 1500 W i wyżej to sprzęt tylko i wyłącznie dla profesjonalistów. Ze względu na swój ciężar jest to sprzęt tylko i wyłącznie stacjonarny. Frezarka dolnowrzecionowa polecana jest więc profesjonalistom i osobom z doświadczeniem.
W jaki sposób używać frezarki do drewna?
Korzystanie z frezarki do drewna wymaga posiadania pewnych umiejętności technicznych. Do frezowania najlepiej wybrać spokojne miejsce, w którym nikt nie będzie nam przeszkadzał, a my nikogo nieopatrznie nie uszkodzimy.
Odpowiednie miejsce pracy
Zanim przystąpimy do pracy, powinniśmy przygotować sobie miejsce, w którym będziemy odkładać odpady, które powstaną w trakcie obróbki drewna. Ważne jest, by nie pozostawiać ich na blacie roboczym, gdyż może to znacznie utrudnić nam pracę i zmniejszyć bezpieczeństwo.
Materiał powinien być mocno przymocowany do blatu. Pod żadnym pozorem nie możemy dopuścić do tego, by zaczął się przesuwać w trakcie wykonywania frezów. Jakikolwiek przesuw elementu może obniżyć nasze bezpieczeństwo i uniemożliwić wykonanie prawidłowego frezu. Końcówka skrawająca (frez) musi być dobrze zamocowana, tak by nie wypadła w trakcie frezowania.
W celu prawidłowego zamontowania frezu obracamy nasze urządzenie do góry nogami, luzujemy nakrętkę uchwytu i wciskamy przycisk blokady wrzeciona. W tym samym czasie wsuwamy frez w mocowanie, tak by zagłębiło się około 3/4 uchwytu. Nie dociskamy końcówki na siłę. Następnie dokręcamy frez przy pomocy klucza i dociskamy nakrętkę. Przez cały czas przycisk blokady wrzeciona powinien być wciśnięty.
Zanim rozpoczniemy frezowanie, musimy także ustawić jego głębokość. Robi się to za pomocą regulowanego pokrętłami głębokościomierza oraz specjalnej rewolwerowej głowicy. Za pomocą tych dwóch narzędzi możemy umieścić frez na kilku wysokościach, co pozwala nam na wykonanie wyżłobień o różnych głębokościach.
Jak frezować?
Zanim rozpoczniemy właściwe frezowanie, warto wcześniej sprawdzić, czy nasz frez został dobrze zamontowany. Najlepiej wykorzystać do tego niepotrzebny kawałek deski. Jeśli próba zakończy się powodzeniem, możemy przejść do właściwej pracy.
Używanie obrabiarki do drewna nie jest wcale takie trudne. Przede wszystkim nie możemy się jej bać. Warto także nie rzucać się od razu na głęboką wodę, gdyż frezowanie wymaga sporej wprawy. Kluczowy jest tu przede wszystkim ruch urządzeniem.
Frezarka powinna być prowadzona spokojnie, płynnymi ruchami. Nie należy się spieszyć, gdyż może to doprowadzić do postrzępień i pojawienia się nierówności. Bardzo ważny jest także przesuw obrabianego materiału. Jeśli zrobimy to zbyt wolno, drewno się odbarwi, zbyt szybko, element może ulec uszkodzeniu.
Przed frezowaniem powinniśmy się przyjrzeć także temu, w jaki sposób ułożone są włókna. Jeśli zaczniemy obrabiać je "pod prąd" może się wyłamać. Istotna jest również głębokość frezowania. Za jednym podejściem powinniśmy wykonywać żłobienia maksymalnie do głębokości 8 mm. Jeśli rowek, który mamy wykonać jest głębszy, powinniśmy podzielić pracę na etapy.
Bezpieczeństwo przede wszystkim
W czasie obróbki drewna może dojść do wielu nieprzewidzianych wypadków. Warto więc zaopatrzyć się w specjalny strój roboczy, który ochroni nasze ciało oraz okulary, zabezpieczające oczy przed odpryskami i pyłem. Pracę najlepiej wykonywać w grubych rękawicach, pamiętając jednak o tym, że nie mogą one krępować ruchów. Nie można zapomnieć również o odpowiednim przymocowaniu materiału do blatu i zainstalowaniu frezu, o czym więcej powiedziane było w akapicie o przygotowywaniu miejsca pracy.